ارزیابی پراکنش گرد و غبار(PM10 و PM2.5) در محوطه کارخانه سیمان دورود و بررسی میزان مواجهه فردی با آن ‌ها

مقدمه: گرد و غبار حاصل از تولید سیمان به عنوان یکی از مهم ترین نگرانی های زیست محیطی شناخته می شود. کارخانه سیمان دورود یکی از منابع اصلی انتشار ذرات معلق در شهرستان دورود می باشد. هدف از این مطالعه اندازه گیری میزان گرد و غبار (PM10 و PM2.5) محیط اطراف کارخانه سیمان دورود، بررسی کیفیت هوا از نظر ذرات معلق و مطالعه میزان مواجهه فردی با آن ها می ­باشد. مواد و روش­ ها: این پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. نمونه برداری توسط دستگاه Dust Truck مدل TSI 8520 در مدت 3 ماه بر اساس دستورالعمل EPA صورت گرفت. غلظت PM10 وPM2.5  در 10 ایستگاه مهم از نظر مواجهه با ذرات در محیط اطراف کارخانه سیمان مورد سنجش قرار گرفت. کیفیت هوا با استفاده از شاخص AQI مورد بررسی قرار گرفت و میزان مواجهه فردی با PM10 وPM2.5  محاسبه شد. اطلاعات هواشناسی 10 ساله شهرستان دورود بررسی گردید و رزباد آن رسم شد. داده­ های غلظت PM10 وPM2.5  توسط نرم افزارSPSS vol.16  و آزمون ­های آماری  ANOVA یک طرفه و T-test آنالیز گردید. یافته­ های پژوهش: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که حداکثر میانگین غلظت ذرات مشاهده شده برای PM10 و PM2.5 به ترتیب برابر  µg/m302/12±4/61 و µg/m312/2±8/36 بوده است. در 06/3 درصد نمونه­ های PM10 کیفیت هوا در محدوده غیر بهداشتی قرار داشت در حالی که در 100 درصد موارد کیفیت هوا از نظر PM2.5 در شرایط خوب قرار داشته است. هم چنین حداکثر میزان وزنی-زمانی مواجهه فردی برای PM10 و PM2.5 به ترتیب  μg-h/m3614-2/491 و  μg-h/m3368-4/294 به دست آمد. بحث و نتیجه­ گیری: افزایش غلظت گرد و غبار ناشی از کارخانه سبب انتقال این آلاینده ­ها(که ممکن است حاوی مواد محرک و خطرناک باشد) به سمت مرکز شهرستان دورود و مناطق مسکونی می ­گردد. بنا بر این، توصیه می شود که از سیستم ها و روش های جدید مانند بگ فیلترها، بگ هوس ­ها و رسوب دهنده های الکتروستاتیکی به منظور کاهش گرد و غبار خروجی از دودکش این صنعت به محیط اطراف استفاده شود. .